Öğütler
İbni Sina tıbbı şöyle tarif eder. Tıp ilmi: Hastalık ve sıhhatle insan vücudunun halini öğretir. Sıhhatli olan kimselerin sağlığını korumak, hasta olanları sıhhate kavuşturmak bu ilim sayesinde olur.
Sıhhat ve Hastalık Dört Sınıf Sebepten İleri Gelir
Maddi sebepler: Bunlar azalar ve onda dolaşan yeller ile kani safra, balgam, sevda ismi ile maruf bu dört unsur birinci sebebi teşkil ederler.
Fail sebepler: Bunlar yiyecek ve içecek şeyleri teşkil ederler. Bunların vücuttaki değişiklikleri hava, havanın içinde bulunan yabancı buharlar, dumanlar, gazlar, bunların vücutta toplanmaları, çıkmaları iklimler, şehirler oturulacak evler, erkeklik, dişilik ve daha birçok hastalığa tesir eden şeyler: ikinci sınıf sebebi teşkil ederler.
Suri sebepler: Bunlar insanın şekline aittir. Bir azanın fazla büyük veya küçük olması, tabii şekilde olup olmaması üçüncü sınıfı teşkil ederler.
Tamamlayıcı sebepler: Bunlar vücuttaki kan, safra, balgam, sevda ve azaların fiillerine mahsus olan hallerdir. Bunların kendileri sağlam olur da faliyetleri bozuk olursa, hastalık gelir. İbni sina bu dört sebebin iyi anlaşılması için sandalyeyi misal veriyor ve diyorki:
Sandalyenin ağacı maddi sebep
Sandalyeyi yapan fail sebep
Sandalyenin işe yarayacak bir hale gelmesi suri sebep.
Sandalyenin üzerine oturulduğu vakit sandalyeden beklenilen iş görülmüş olur. Bu da tamamlayıcı sebebi teşkil eder.
İnsan vücudundaki en hararetli şey ruh ve kalbdir. Ruh, kalhde meydana gelir, oradan bütün âzalara yayılır. Bunlardan sonra hararette kan, karaciğer, böbrekler ve adaleler gelir.
İnsan vücudundaki soğuk olan şeyler: Balgam, kemik, kıllar, kıkırdaklar, beyin, yağ ve sümüktür.
Devamı diğer sayfada
